Ngày 5/8/2023, tại thị trấn Diễn Châu, tỉnh Nghệ An, Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp với gia đình đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Nhà thơ Trần Hữu Thung (26/7/1923 – 26/7/2023) trong tình cảm ấm áp của người thân, bạn hữu, văn nghệ sĩ cả nước đối với nhà thơ – nhà văn – nhà văn hoá lừng danh xứ Nghệ!
Trần Hữu Thung được sinh ra và gắn bó gần như cả cuộc đời ở làng Trung Phường, xã Diễn Minh (nay là xã Minh Châu), huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An.
Ông sớm tham gia cách mạng, năm 1944, khi mới 21 tuổi, chàng thanh niên Trần Hữu Thung đã hăng say hoạt động trong phong trào Việt Minh tổng Thái Xá của huyện Diễn Châu. Năm 1945, khi mới 22 tuổi, Trần Hữu Thung đã trở thành Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến hành chính, Trưởng ban Quân sự xã Diễn Minh,…
Và cứ thế, với nhiệt tình cách mạng, Trần Hữu Thung đã dành trọn nhiệt huyết, lý tưởng phục vụ đất nước, đã trải qua nhiều vai trò quan trọng như: cán bộ tuyên truyền Liên khu 4, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam, Hội trưởng Hội Văn nghệ Nghệ An,…
Là người ham mê văn nghệ, có kiến thức uyên thâm, thông thạo cả chữ Hán và tiếng Pháp, từ những ngày còn rất trẻ, Trần Hữu Thung đã sớm thành công trong việc dùng ngòi bút sáng tác trở thành vũ khí tuyên truyền, vũ khí đấu tranh,… Thơ ca của Trần Hữu Thung hồn nhiên, trong trẻo, thấm đậm tình người, tình quê như bông lúa vàng hươm, như giọt sương long lanh, như ánh trăng vằng vặc đêm rằm, như âm vang thánh thót của con chim chiền chiện,… Bởi, ông được sinh ra và nuôi dưỡng trên một vùng đất giàu có về văn học dân gian, với những cố Quang, cố Nguyên – những cây đặt vè, kể chuyện trạng,… lừng danh cả vùng sông Bùng. Bởi nữa, xã Diễn Minh nói riêng, xứ Nghệ quê ông nói chung – mảnh đất tuy cằn cỗi, khốc liệt, mùa đông rét thấu tận tủy xương, mùa hè nóng rát da thịt,… nhưng lại chứa đựng trong đó mạch ngầm của thi ca, nhạc hoạ, mạch ngầm nhiệt huyết nóng bỏng của biết bao nghĩa sĩ, luôn sẵn sàng xả thân vì đất nước mà lịch sử đã chứng minh qua nhiều thời đại.
Trong trang sử vàng son của nền văn học cách mạng Việt Nam mãi còn ghi dấu niềm tự hào về bài thơ Thăm lúa của nhà thơ Trần Hữu Thung. Đây là tác phẩm đầu tiên đạt giải thưởng văn học quốc tế (Bằng “Lauria” và Huy chương Vàng giải thưởng quốc tế tại Liên hoan Thanh niên thế giới tại Bucaret, Rumani năm 1953).
Phải chăng, bởi ánh hào quang quá rực rỡ của những tác phẩm như Thăm lúa, Anh vẫn hành quân,… mà cho đến nay, giới văn nghệ sĩ, giới phê bình văn học vẫn hay gọi ông với cái tên trìu mến, thân mật: Nhà thơ Trần Hữu Thung. Nhưng, trong gia tài văn học ông để lại, mảng bút ký, tiểu luận,… thực sự là những “quặng vàng” mà chắc chắn hôm nay và mai sau, người ta sẽ còn phải trầm trồ thán phục, biết ơn ông bởi tầng tầng lớp lớp giá trị về lịch sử, về văn hoá,… còn đang tiềm ẩn trong đó,…
Chúng tôi tin rằng, rồi đây, những nhà làm phim Việt Nam sẽ “bắt được vàng” khi biến những bút ký như Ký ức đồng chiêm, Đại ngàn, Hồi ức săn bắn,… của Trần Hữu Thung trở thành những tác phẩm điện ảnh thành công rực rỡ. Bởi, không cần tìm kiếm đâu xa, chỉ cần tái hiện lại những câu chuyện được ông kể trong bút ký của mình đã thực sự là những thước phim đầy ly kỳ và hấp dẫn, mang đậm bản sắc văn hóa xứ Nghệ!
Tri ân ông, tri ân nhà thơ – nhà văn – nhà văn hóa lớn, sau khi ông mất, Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ký Quyết định truy tặng Giải thưởng Nhà nước; tên của Trần Hữu Thung được Hội đồng nhân dân tỉnh Nghệ An đặt cho một con đường ở xã Hưng Đông, thành phố Vinh.
Và, gia đình, bạn bè, văn nghệ sĩ cả nước, những người yêu mến tài năng, đức độ của ông vẫn chờ mong Giải thưởng Hồ Chí Minh sẽ được truy tặng cho Trần Hữu Thung trong thời gian tới.
Đó cũng là niềm mong mỏi chính đáng!
Cuốn sách “Trăm năm… Trần Hữu Thung”, được Nhà xuất bản Nghệ An phối hợp với gia đình tổ chức biên soạn như là một nén tâm hương, một lẵng hoa tươi thắm dâng lên mừng sinh nhật tuổi 100 của nhà thơ – nhà văn – nhà văn hóa kính mến!
Tuyển tập dày hơn 500 trang được chia làm hai phần. Phần I: Trần Hữu Thung – Tác phẩm tuyển chọn: gồm những tác phẩm thơ, bút ký, tiểu luận tiêu biểu; Phần II: Nhớ Trần Hữu Thung: tuyển nhưng bài viết, bài thơ đặc sắc của các văn nghệ sĩ viết về nhà thơ, nhà văn, nhà văn hóa Trần Hữu Thung.
Mong và tin tưởng rằng cuốn sách sẽ tạo được dấu ấn và tình cảm đối với độc giả – những người dành tình cảm yêu mến đối với thi sĩ, nhà văn hóa lừng danh của xứ Nghệ!
Bùi Ngọc
