Tối 11/6/2023, huyện Anh Sơn đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 200 năm danh xưng Anh Sơn (1822 – 2022) và 60 tách lập huyện (1963 – 2023) và đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhì. Đây là một hoạt động có ý nghĩa lớn đối với Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân huyện Anh Sơn, cũng là dịp để nhìn lại một quá trình phát triển huyện nhà qua nhiều thế hệ.
Dự lễ kỷ niệm, về phía Trung ương, có các đồng chí: Uông Chu Lưu, nguyên Ủy viên BCH Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội; Lê Doãn Hợp, nguyên Ủy viên BCH Trung ương Đảng, nguyên Bộ trưởng Bộ Thông tin Truyền thông; Nguyễn Thế Kỷ, nguyên Ủy viên BCH Trung ương Đảng, nguyên Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương; Trung tướng Vũ Chiến Thắng, Thứ trưởng Bộ Nội vụ; Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Hà, Phó Tư lệnh Quân khu IV…
Về phía tỉnh Nghệ An, có các đồng chí: Hoàng Nghĩa Hiếu, Phó Bí thư Tỉnh ủy; cùng các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh uỷ: Lê Đức Cường – Trưởng ban Tổ chức Tỉnh uỷ; Nguyễn Thị Thu Hường – Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ; Phạm Trọng Hoàng – Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Tỉnh uỷ; Nguyễn Nam Đình – Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh; Lê Hồng Vinh – Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh; Võ Thị Minh Sinh – Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Nghệ An; Thiếu tướng Phạm Thế Tùng – Giám đốc Công an tỉnh; Nguyễn Thị Kim Chi – Bí thư Đảng ủy khối các cơ quan tỉnh; cùng các đồng chí Phó Chủ tịch HĐND tỉnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, lãnh đạo các sở, ban, ngành, địa phương.
Anh Sơn là một vùng đất có truyền thống văn hóa lâu đời. Là vùng đất non nước hữu tình với dòng Lam hiền hòa và đỉnh Kim Nhan hùng vĩ mà từ xưa đã được coi là “An Nam tiểu Thái Sơn”. Với vùng đất có thế núi, thế sông lợi hại, nên trong lịch sử đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, nơi đây thực sự là “phên dậu”, là “thắng địa”, “đất đứng chân” của các anh hùng cứu nước.
Từ rất sớm, trên mảnh đất Anh Sơn đã có người Việt cổ đến khai sơn, phá thạch để sinh sống. Dấu tích còn in rõ tại di chỉ hang Đồng Trương (xã Hội Sơn), hang Bò (xã Hoa Sơn)… Hàng ngàn năm đã trôi qua với biết bao thăng trầm của lịch sử, Anh Sơn luôn là mảnh đất “địa linh, nhân kiệt”. Sử sách còn ghi lại nhiều chiến công vang dội: Những dấu tích của Lý Nhật Quang chiêu dân, lập ấp phát triển sản xuất nông nghiệp khẳng định sự đóng góp và lợi thế của địa bàn Anh Sơn.
Trong phòng thủ quốc gia ở phía Tây xứ Nghệ, Lý Nhật Quang đã chọn Anh Sơn làm vùng đất “tiến có thế công, lùi có thế thủ”. Trong khởi nghĩa Lam Sơn, đất Anh Sơn có nhiều đóng góp to lớn gắn với các địa danh như Bồ Ải (xã Đức Sơn), Khả Lưu (xã Vĩnh Sơn), Phá Lữ (xã Phúc Sơn), bãi Sở (xã Long Sơn), Cửa Lũy (thành lũy chống xâm lược – xã Hoa Sơn)….
Năm Minh Mệnh thứ 3 (1822), phủ Anh Đô được đổi tên thành phủ Anh Sơn. Khi mới ra đời, Anh Sơn là địa danh hành chính của một vùng đất rộng lớn bao gồm 5 huyện: Chân Lộc, Lương Sơn, Nam Đường, Thanh Chương và Hưng Nguyên (nay là các huyện Anh Sơn, Đô Lương, Nam Đàn, Thanh Chương, Hưng Nguyên, Nghi Lộc và thành phố Vinh).
Không phải ngẫu nhiên mà các bậc tiền nhân đã chọn chữ “Anh Sơn” để thay thế chữ “Anh Đô”. Anh Sơn là vùng đất có nhiều ngọn núi cao, nhiều tầng, nhiều vỉa, có dáng vóc đẹp cũng là hình ảnh tượng trưng cho hồn cốt, khí phách hào hùng của con người sinh ra và lớn lên ở nơi đây. Đó cũng là lý do mang tính cội nguồn văn hóa để tên gọi Anh Sơn ra đời và tồn tại cho đến ngày hôm nay.
Trải qua nhiều giai đoạn, Anh Sơn đã qua nhiều lần thay đổi về địa giới, thể thức hành chính. Ngày 19/4/1963, Hội đồng Chính phủ nước Việt Nam ra Quyết định số 52/CP chia địa giới huyện Anh Sơn thành 2 huyện mới gồm Anh Sơn và Đô Lương. Cũng vì lẽ đó mà năm 2022 tròn 200 năm Danh xưng Anh Sơn và năm 2023 là 60 năm Ngày tách lập huyện Anh Sơn.
Phát biểu tại buổi lễ kỷ niệm, đồng chí Nguyễn Hữu Sáng, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Anh Sơn đã nhấn mạnh: Lịch sử đất và người Anh Sơn từ ngàn xưa đến nay đã hun đúc nên một Anh Sơn đậm đà bản sắc văn hóa, sâu nặng nghĩa tình, đoàn kết và hiếu học. Con người Anh Sơn sống quây quần theo cộng đồng làng xã, dòng tộc nên văn hóa làng xã và văn hóa dòng họ là nét đặc sắc của văn hóa Anh Sơn. Có 2 làng đã được đưa vào giới thiệu trong số 51 làng tiêu biểu của Việt Nam là làng Yên Phúc (xã Phúc Sơn) và làng Dừa (xã Tường Sơn). Có nhiều dòng họ nổi tiếng về truyền thống yêu nước, khoa bảng như Nguyễn Văn, Nguyễn Đình, Bùi Công, Nguyễn Sĩ, Đặng Đình, Trần Đăng, Lê Quốc, Lê Văn…
Truyền thống văn hóa và dấu ấn lịch sử về quê hương Anh Sơn được lưu dấu đậm nét qua hệ thống 123 di tích lịch sử văn hóa, danh thắng trên địa bàn. Trong đó có 2 di tích được xếp hạng cấp quốc gia, 8 di tích được xếp hạng cấp tỉnh.
Người Anh Sơn tự hào về vùng quê hiếu học, khổ luyện thành tài. Thời phong kiến có 2 người đỗ đại khoa là Ngô Trọng Điển đậu tiến sĩ khoa Bính Ngọ và Nguyễn Văn Giá (người xã Tri Lễ, tổng Đặng Sơn, huyện Lương Sơn, phủ Anh Sơn, nay thuộc xã Khai Sơn, huyện Anh Sơn) đậu tiến sĩ khoa Quý Sửu (năm 1913). Thời nhà Nguyễn, Anh Sơn có 5 tiến sĩ trong 91 tiến sĩ của tỉnh Nghệ An. Thời thuộc Pháp có nhiều người đỗ tú tài Hán học, đỗ tiến sĩ. Cho đến ngày nay, Giáo dục Anh Sơn luôn được xếp vào tốp đầu của tỉnh Nghệ An. Nhiều người con Anh Sơn đã thành danh, vươn xa để cống hiến tâm sức và trí tuệ dựng xây quê hương, đất nước.
Tại lễ kỷ niệm 200 năm danh xưng Anh Sơn và 60 năm tách lập huyện, thay mặt lãnh đạo Đảng bộ và chính quyền tỉnh Nghệ An, đồng chí Lê Hồng Vinh đã phát biểu: Anh Sơn là một vùng đất lịch sử, người Anh Sơn là những tấm gương yêu nước điển hình. Lịch sử Anh Sơn cũng hào hùng như lịch sử dân tộc.
Tròn 60 năm trước, khi mới tách lập huyện, Anh Sơn còn là huyện nghèo, đối diện với nhiều khó khăn. Với một ý chí mạnh mẽ, khát vọng lớn lao, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Anh Sơn đã nêu cao tinh thần đoàn kết, chủ động, sáng tạo, phát huy tiềm năng, lợi thế, vượt qua khó khăn, thách thức, đề ra những chủ trương, đường lối đúng đắn, huyện đã và đang có những bước tiến vững chắc qua từng thời kỳ, đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực. Kinh tế liên tục phát triển, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, đến nay tỷ trọng nông nghiệp còn 29,99%, công nghiệp xây dựng đạt 33,04%, thương mại dịch vụ đạt 36,97%; tập trung đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng như: điện, đường, trường, trạm; nhiều dự án có quy mô lớn, ứng dụng công nghệ, kỹ thuật tiên tiến được triển khai; các hoạt động văn hóa – xã hội được quan tâm đầu tư đúng mức, đạt kết quả tích cực; đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng nâng cao.
Năm 2022, tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 8,6%; giá trị gia tăng bình quân đầu người đạt 43,7 triệu đồng/người/năm. Nông nghiệp tiếp tục có những bước phát triển mới theo hướng ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, gắn với các nhà máy chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Công nghiệp, xây dựng tiếp tục phát triển; thương mại, dịch vụ được mở rộng và ngày càng đa dạng. Thu hút đầu tư đạt kết quả tích cực, xây dựng kết cấu hạ tầng được chú trọng. Đó chính là thành quả của những nỗ lực không biết mệt mỏi của nhân dân, của Đảng bộ và chính quyền địa phương, của sự đoàn kết giữa những người con Anh Sơn trên mọi miền Tổ quốc và ở nước ngoài. Sự đoàn kết là sức mạnh và người dân Anh Sơn đã chứng minh được điều đó.
Cũng tại buổi lễ kỷ niệm này, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân huyện Anh Sơn đã vinh dự được đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhì của Chủ tịch nước, Cờ Thi đua của Thủ tướng Chính phủ. Đây là những ghi nhận xứng đáng cho những thành quả mà Đảng bộ, chính quyền và người dân huyện Anh Sơn đã làm được trong nhiều năm qua.
Đó cũng là những động lực cho người Anh Sơn trong giai tới, như đồng chí Hoàng Quyền, Chủ tịch UBND huyện Anh Sơn phát biểu cuối buổi lễ: “Sự quan tâm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự đoàn kết của người dân Anh Sơn đang ở quê nhà hay sinh sống ở bất kỳ nơi nào, cũng như sự nỗ lực không ngừng nghỉ của mọi người là nhân tố tạo nên những đột phá của huyện Anh Sơn trong những năm qua. Đây cũng là nguồn lực, là niềm tin để Anh Sơn tiếp tục đẩy mạnh phát triển trong thời gian tới”.
Nội dung: Trang Tuệ, Ảnh: Nguyễn Đạo
