Chờ đợi qua hai năm dịch dã, mùa hội đền Bạch Mã 2023 này, du khách, đặc biệt là người dân địa phương lại được dịp mãn nhãn với những màn vật cù đầy kịch tính, hấp dẫn, đẹp.
100 vận động viên của 5 đội cù thuộc 5 xã Thanh Thủy, Thanh Hà, Thanh Long, Thanh Khê và Võ Liệt sau nhiều ngày tập trung rèn sức khỏe, luyện tập hăng say đã được tỉ thí trên sân đấu trước sự hò reo, cổ vũ của hàng trăm cổ động viên, thỏa niềm yêu thích và sự chờ đợi.
Trò chơi dân gian vật cù xuất hiện trên địa bàn huyện Thanh Chương từ lâu đời. Tương truyền tướng Phan Đà đã dùng chính trò chơi này để rèn luyện binh sỹ, tăng sức bền, tăng sức chịu đựng gian khổ, khó khăn của cuộc kháng chiến đánh đuổi quân Minh ở thế kỷ XV.
Trò chơi vật cù có những giai đoạn bị quên lãng và nó đã được phục hồi trong lễ hội đền Bạch Mã từ khi đền được tôn tạo và được công nhận là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp quốc gia năm 1994.
Các tay vật học nghề bằng phương pháp truyền miệng trong anh em, trong làng xã và tự tổ chức chơi trong cộng đồng của mình. Các “ngón nghề” cứ thế được truyền từ người này sang người khác: cách ngáng đối phương, cách đè, giành giật cù, cách ôm cù chạy, ném cù vào lỗ, cách phối hợp trong đội: người có sức khỏe và kỹ thuật bình thường làm hàng rào cản đối phương, người khỏe, giỏi ký thuật thì lo việc giành cù. Cứ thể mỗi độ hội đền là những tay vật cù lại tụ hội thành đội cùng giao đấu để mình được vui và cống hiến cho người xem những trận cười reo rộn rã.
Quả cù được người dân Thanh Chương đẽo từ gốc cây chuối sứ. Cây chuối được chọn làm cù phải thật to để khi đẽo xong quả cù đạt cân nặng 10 kg. Trước khi mùa giải bắt đầu, người dân đã chặt gốc chuối, phơi cho héo đến mức có độ dẻo mới đẽo thành cù.
Hội vật cù năm nay, đội cù xã Võ Liệt giành giải Nhất, giải Nhì là đội cù xã Thanh Thủy và giải Ba là đội cù xã Thanh Hà.
Ảnh: Nguyễn Đạo. Nội dung: Thúy Hoa