Nguyễn Tài Đại (1921-2005), sinh tại Thanh Văn, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An, trú tại xã Hưng Lộc, Tp. Vinh. Năm 1944, tốt nghiệp Tiểu học Vinh. Tháng 4 – 1945, tham gia cách mạng, thủ lĩnh Thanh niên Phan Anh xã Trí Hồng (nay là xã Thanh Văn). Đã trải các chức vụ: Chủ nhiệm Việt Minh huyện Thanh Chương, Ủy viên Thư ký UBHC huyện, Bí thư Văn phòng Bộ Tổng tư lệnh QĐND ở Việt Bắc, Bí thư Văn phòng Tỉnh ủy Nghệ An, Trưởng ty Giáo dục Nghệ An – Nghệ Tĩnh (1960 – 1980), là Ủy viên Tỉnh ủyhai khóa, nghỉ hưu năm 1980. Mất năm 2005 tại xã Hưng Lộc, thành phố Vinh. Nguyễn Tài Đại có tài làm thơ và câu đối. Ông được suy tôn nhà câu đối và có lẽ là người sáng tác nhiều câu đối mừng Xuân, đón tết nhất ở Nghệ An và cả nước.
*****
CÂU ĐỐI
1. Đại Huệ trăng lồng, hồn mộng nước;
Nhà Rồng sóng vỗ nghĩa tình Xuân.
2. Chín chục xuân thu, Võ tướng càng nguyên màu áo Giáp;
Một đời thanh bạch, Văn phong bút thép tỏa non sông.
(Mừng Đại tướng Võ Nguyên Giáp thọ 90)
3. Lý luận gắn thực hành, khoa học ngành ngành Xuân thắm nhị;
Tiếp thu và sáng tạo, nhân tài lớp lớp tết đơm hoa.
(Đăng báo Khoa học)
4. Tiễn biệt kỷ hai mươi, đảng viên trong sáng, dân tộc anh hùng, nước mạnh dân giàu xây chế độ;
Đón chào Xuân đổi mới, xã hội văn minh, tinh hoa hội tụ, mưa hòa gió thuận dựng giang sơn.
(Đăng báo Lao động)
5. Bản sắc dân tộc đậm đà, truyền thống Tiên Rồng xuân chế độ;
Tụ khí giang sơn bền vững, tinh hoa Âu Lạc tết văn minh.
(Đăng Tạp chí Văn hóa)
6. Hướng tới văn minh, truyền thống Tiên Rồng muôn thuở tết;
Tiến lên hiện đại, tinh hoa Đảng Bác bốn mùa Xuân.
7. Đất nước vào Xuân, tung cánh nhân văn ngời bút thép;
Rồng mây gặp hội, tầm cao trí tuệ rộn làng văn.
(Đăng báo Văn nghệ)
8. Ngọt ngào hương Xuân, nét bút nên thơ, câu có thép;
Dạt dào men tết, vườn văn mở lộc, nụ đơm hoa.
9. Vui tết cổ truyền, mừng nước, mừng dân, Xuân khởi sắc;
Đón xuân hiện đại, ơn Người, ơn Đảng, tết canh tân.
10. Nước mạnh, dân giàu, đường mới đi lên xuân hiện đại;
Tình cao, nghĩa nặng, ơn sâu ghi tạc Đảng quang vinh.
11. Uống nước nhớ nguồn, núi thẳm non cao ghi nghĩa Đảng;
Trồng cây vui tết, rễ bền gốc vững tạc ơn Người.
12. Vui Xuân biết mấy cho vừa, có nhỏ ăn nhỏ, có to ăn to, to nhỏ nhỏ to ba bữa tết;
Đón tết bao nhiêu cho đủ, muốn say cứ say, muốn tỉnh cứ tỉnh, tỉnh say say tỉnh bốn mùa Xuân.
13. Chỉ tiêu vượt mức, đường lớn đi lên, thế mạnh ba vùng ran pháo tết;
Chất lượng nâng cao, cờ đầu vươn tới, vương hồng hai tốt rộn hoa Xuân.
14. Vui tết canh tân, thế nước bốn nghìn năm đứng dậy;
Vào Xuân lịch sử, công Người muôn vạn thuở ghi công.
15. Mở hội mừng Xuân, muôn vẻ non sông, muôn vẻ tết;
Trồng cây vui tết, bốn mùa đất nươc, bốn mùa Xuân.
16. Chí khí Tiên Rồng hồng vạn tết;
Tinh hoa Âu Lạc sáng muôn Xuân.
17. Xuân hãy còn dài, chấp chới cành đào chào ngõ hạnh;
Gà vừa gáy sáng, xập xòe cánh én liệng trời mây.
18. Nét bút nhân văn tràn nhựa tết;
Câu văn đạo lí thắm tình Xuân.
19. Tết đến làng văn, điệu hát đò đưa, câu Ví Dặm, dậy sóng Lam Giang ngời bút thép;
Xuân về hội báo, câu chuyện tâm tình, nụ cười thế thái, trăng lồng Đại Huệ lộng hồn thơ.
20. Nét đẹp nhân văn, đẹp nết, đẹp người, càng đẹp tết;
Đất giầu truyền thống, giàu tình, giàu nghĩa, lại giàu Xuân.
21. Kế nghiệp vua Hùng, trí tuệ đời đời Xuân đất nước;
Vươn vai Thánh Gióng, người tài lớp lớp tết non sông.
22. Bản sắc dân tộc đậm đà, truyền thống Tiên Rồng xuân hiện đại;
Chí khí giang sơn bền vững, tinh hoa Âu Lạc tết văn minh.
23. Vào tết năm Canh Tuất (1970), Ty Giáo dục phân phối tiêu chuẩn tết cho Trưởng ty gồm có 2 gói trà, 2 gói thuốc lá Tam Đảo, 2 cân thịt lợn, ông Nguyễn Tài Đại ứng khẩu ngay đôi câu đối tết:
Trà hương hai gói, thuốc lá hai bao, thịt lợn hai cân, ừ cũng tết!
Thược dược một bông, hoa đào một lọ, rượu mùi một chén, úi chà Xuân!
24. Tết Đinh Sửu (1997), ông có câu đối đánh quan tham nhũng:
Xóm thợ vui Xuân, nhà dưới nhà trên bừng điện sáng;
Quan tham đón tết, cửa sau cửa trước rộn phong bì.
25. Tết Mậu Dần (1998), lại đánh tiếp quan tham và bọn gian lậu:
Đón tết Mậu Dần, quan nhũng, quan tham, ăn như hổ càng vênh mặt hổ;
Tiễn năm Đinh Sửu, thằng gian, thằng lậu, béo hơn trâu quen thói đầu trâu.
Đào Tam Tỉnh
(Bài đăng trên Tạp chí Sông Lam số 10 tháng 1+2/2021/Chào Xuân Tân Sửu)
