Khám phá Pu Xai Lai Leng không đơn thuần là leo lên một ngọn núi cao, mà còn là khám phá đời sống văn hóa của cư dân bản địa. Ngay dưới chân núi Pu Xai Lai Leng có 19 bản làng, trong đó, có 17 bản là đồng bào dân tộc Mông sinh sống. Lâu đời nhất là bản Buộc Mú với lịch sử hơn 100 năm. Nơi đây vừa có những đặc điểm chung vừa mang những nét lạ riêng biệt, độc đáo.
Ruộng bậc thang là một phần không thể thiếu, gắn liền đời sống của người dân nơi đây. Thật may mắn vì trên hành trình khám phá Pu Xai La Leng, chúng tôi đã được chiêm ngưỡng vẻ đẹp kỳ vĩ của những thửa ruộng bậc thang vào mùa nước đổ. Đó cũng là lúc đồng bào Mông ở xã Na Ngoi của huyện Kỳ Sơn bước vào vụ sản xuất mới.