Nhà văn, nhà báo, Đại tá Mai Nam Thắng sinh năm 1958, tại Quảng Bình; hội viên Hội Nhà văn Việt Nam (ông được kết nạp vào Hội năm 2006); nguyên Trưởng ban Biên tập Báo Quân đội nhân dân cuối tuần. Ông đã xuất bản trên dưới 10 đầu sách thơ, văn xuôi và đạt nhiều giải thưởng văn học, báo chí, như: các giải thưởng văn học của Bộ Quốc phòng năm 2004, 2009, 2017 và giải thưởng trong các cuộc thi sáng tác của Hải quân (1990), v.v…
Xuất thân là một giáo viên dạy sử, đến năm 1980 ông đã tham gia quân đội và gắn bó cho đến khi nghỉ hưu. Cùng với một tâm hồn nhạy cảm, quãng đời lính gian khổ với nhiều kỷ niệm đã cho ông nguồn cảm xúc bất tận để cho ra đời nhiều tác phẩm về người lính, về chiến tranh.
Ông đã nhiều lần về Vỵ Xuyên – Hà Giang thăm những đồng đội đã nằm lại nơi này trong cuộc chiến bảo vệ biên giới phía Bắc. Cũng như nhiều văn nghệ sĩ, Hà Giang – Vỵ Xuyên luôn là nốt trầm trong dòng cảm xúc không lúc nào bình lặng đối với nhà thơ, nhà văn Mai Nam Thắng mỗi lần về đây tưởng nhớ tới những người con của Ngày 17/2 – một ngày lịch sử đau thương của đất nước. Và mỗi lần như vậy tiếng lòng trong ông đã cất lên thành những vần thơ day dứt, day dứt ngay cả khi “Đã xanh lại những vạt đồi lở lói/ Xóm Thanh Thủy đã tưng bừng phố mới”, “Phố xá dập dìu theo sát đường biên…”, bởi ông không thôi tự vấn với bao điều trăn trở.
Xin gửi tới bạn đọc chùm 3 bài thơ nhà báo, nhà thơ Mai Nam Thắng đã viết ở Vỵ Xuyên, Hà Giang trong 40 năm qua.
Hà Giang…
Có một Hà Giang trong tôi:
Bài địa dư tuổi thơ giây mực tím
Câu ca cũ đôi lần nhắc đến
Bạn bè chợt nhớ… chợt quên…
Sông Lô xuôi giữa bình yên
Gửi lại bao mùa phượng cháy
Mắt sơn nữ buổi đầu xa núi
Chiều La Thành ngơ ngác sinh viên.
Để trong tôi thêm một Hà Giang
Hương chè lam nhiều đêm khó ngủ
Ngựa chồn chân râm ran phiên chợ
Điệu khèn môi vấn vít câu mời…
Bỗng trưa nay nóng bỏng trên tay
Trang thư bạn gửi về từ Phương Độ:
“Khói nghi ngút làng Ping, Thanh Thủy
Tàn tro bay xám mịt Cổng Trời…”
Thêm một Hà Giang trận mạc bời bời
Cót ép, Đồi Đài, Lò Vôi Thế Kỷ
Đêm Cô Ích thức cùng chiến sĩ
Chiều Tổ Chim lặng lẽ đường cung!
Ơi Hà Giang nơi mẹ sinh em
Dòng sông Lô đầu nguồn nỗi nhớ
Lời yêu thương ngàn lần chẳng đủ
Nếu một lần chậm với Hà Giang!
23-10-1984
Vỵ Xuyên, có thể…
Đường nhựa thênh thênh…
Xe lao vun vút!
Từ cầu Yên Biên chỉ vài mươi phút
Phố xá dập dìu theo sát đường biên…
Có thể thông hành Bằng Tường, Côn Minh…
Có thể bác tài chuyên đánh hàng trốn thuế
Một thời đèn gầm sấp ngửa làng Ping?
Có thể đám cửu vạn trần lưng
Một thủa lặc lè ba-lô ngược chốt?
Có thể cô hướng dẫn viên du lịch
Không biết những địa danh Cót ép, Đồi Đài?
Những Bốn Hầm, Tổ Chim, Lò Vôi Thế Kỷ…
Có thể là chẳng thể trách ai!
Vỵ Xuyên chiều
Thanh thản sương bay…
Núi vẫn đứng trầm ngâm chứng tích
Sông vẫn ngầu quặn khúc quanh co
Lau vẫn trắng bời bời suy vấn
Gió cay cay khói bếp làng Lò…
8-2007
Vô danh?
Dọc vách đá lên điểm cao, bình độ
Bươm bướm bay chấp chới vẫy dòng người
Những người vợ, người con, đồng đội…
Hành hương về giỗ trận chiều nay!
Cao điểm còn đây, bình độ còn đây
Đã xanh lại những vạt đồi lở lói
Xóm Thanh Thủy đã tưng bừng phố mới
Xương cốt các anh còn lẩn khuất nơi nao?
Các anh ơi mỗi giọt máu đào
Góp tô thắm giang sơn gấm vóc
Nhưng “vô danh” lẽ nào không thể khác
Khi tuổi tên danh bạ đủ đầy?
Như hư vô hương khói lẫn trời mây
Bao năm vẫn dứt day ngày giỗ trận
Và bướm trắng chiều nay hiển hiện
Nối những vòng khăn trắng giữa đồi cao…
Vỵ Xuyên, chiều 12-7-2016