Qùy Hợp, huyện miền núi tây bắc Nghệ An, lâu nay được biết đến bởi cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp và hùng vĩ, văn hóa đa dạng và độc đáo, là nơi chung sống của của bà con các dân tộc Kinh, Thổ, Thái…
Nói đến Qùy Hợp là nói đến những dòng sông mang nặng phù sa bao quanh, tưới mát cho bạt ngàn những vườn cam, cao su, chè, cà phê… như: sông Con, sông Dinh, sông Nậm Huống, Nậm Tôn, Nậm Choọng… Nói đến Qùy Hợp, là nói đến những dòng thác đẹp đến mê hồn như thác Bản Bìa, thác Bản Tạt, thác Tiên…, nói đến hồ Thung Mây mơ màng nơi thị trấn trẻ trung đang chuyển mình vươn lên mạnh mẽ.
Đến Qùy Hợp, chúng ta sẽ được chiêm ngưỡng những ngôi nhà sàn cổ của bà con dân tộc Thái, được tìm hiểu thêm các phong tục tập quán như: tục làm vía, buộc chỉ cổ tay, tục uống rượu cần, làm nhà mới, cưới hỏi, tang ma….của người Thái, người Thổ. Đến lễ hội Mường Ham, chúng ta sẽ được thưởng thức những món ăn đặc sắc như canh bồi, chèo pịa, thịt chua, gỏi cá, hò mọc, cơm lam… mang hương vị của núi rừng tây bắc xứ Nghệ. Đến với Qùy Hợp là đến với những điệu suối, lăm, nhuôn… của dân tộc Thái; dạ ời, tập tình tập tang, đu đu điềng điềng… của dân tộc Thổ… Ngoài ra, bà con các dân tộc nơi đây vẫn còn lưu giữ được nhiều nghề thủ công truyền thống như dệt thổ cẩm, may thêu, đan lát, nấu rượu cần…
Qùy Hợp cũng là nơi lưu giữ nhiều dấu tích lịch sử của nghĩa quân Lam Sơn như Bãi Tập – nơi tập kết quân của Nghĩa quân Lê Lợi năm xưa; Đó là đền Cửa Troóng ở mường Chủng Láng (nay thuộc xã Yên Hợp) thờ những nghĩa quân Lam Sơn hi sinh trong một trận phục kích đánh quân Minh; Đền làng Sòng thờ một vị tướng người Thổ bị thương và mất trong một trận đánh giặc Minh, được người dân lập đền thờ và cúng thần vào ngày mồng 4 tháng Giêng âm lịch hằng năm; Ở bản Phảy có đền thờ 3 anh em trong một gia đình người Thái đã tham gia nghĩa quân của Lê Lợi chống quân Minh và lập được nhiều chiến công; Đến mường Chọong, xã Châu Lý, chúng ta sẽ được nghe câu chuyện về Nang Phốm Hóm (Nàng Tóc thơm) – Người con gái Thái đẹp người, đẹp nết đã có công chỉ huy việc gom góp lương thực nuôi quân cho nghĩa quân Lam Sơn.
Năm 2007, Qùy Hợp đã được UNESCO công nhận thuộc khu dự trữ sinh quyển miền tây Nghệ An bởi sự đa dạng, phong phú của đại ngàn.
BBT Tạp chí Sông Lam xin trân trọng giới thiệu chùm ảnh về vẻ đẹp con người và thiên nhiên Qùy Hợp qua ống kính của nhiếp ảnh gia Hồ Hải Đăng- hội viên Ban Ảnh. Đây là kết quả của chuyến đi thực tế sáng tác về Qùy Hợp từ ngày 10 đến 12 tháng 10 năm 2019 do Hội Liên hiệp VHNT Nghệ An tổ chức.
BBT.
