Có những khoảnh khắc trong đời nghệ sĩ mà chỉ một sai lầm cũng đủ khiến hình ảnh từng được gìn giữ bấy lâu trở nên mong manh. Phạm Băng Băng, một trong những minh tinh nổi tiếng nhất của điện ảnh Trung Quốc, từng được mệnh danh là “nữ hoàng thảm đỏ”, là trường hợp tiêu biểu.
Trước khi vướng vào biến cố, Phạm Băng Băng được khán giả yêu mến bởi vẻ đẹp rạng rỡ, khí chất kiêu sa và nhờ tài diễn xuất đa dạng, từng bước đưa cô trở thành gương mặt sáng giá trên màn ảnh. Từ phim truyền hình đến điện ảnh, từ vai cổ trang đến hiện đại, cô đều ghi dấu ấn trong lòng khán giả. Cái tên Phạm Băng Băng từng đồng nghĩa với sự thành công, hào quang và cả niềm tự hào của khán giả Trung Quốc khi cô góp mặt trong các dự án quốc tế. Thế nhưng, chỉ một vấp ngã đã khiến sự nghiệp rực rỡ ấy phải trải qua quãng thời gian u tối.
Vào giữa năm 2018, Phạm Băng Băng bất ngờ vắng bóng trước công chúng. Trước đó, một người dẫn chương trình truyền hình đã công bố tài liệu cho thấy cô có thể đã sử dụng “hợp đồng kép”, một bản hợp đồng chính thức với thu nhập thấp để trình cơ quan thuế, và một bản hợp đồng thực tế với mức thu nhập cao hơn. Cách làm này bị coi là hành vi gian lận nhằm giảm nghĩa vụ nộp thuế. Tin đồn lan rộng, sự biến mất đột ngột của Fan càng khiến dư luận xôn xao.
Đến tháng 10 năm 2018, cơ quan thuế Trung Quốc chính thức công bố kết quả: Phạm Băng Băng đã vi phạm pháp luật về thuế, phải nộp lại số tiền thuế còn thiếu và các khoản phạt với tổng số tiền lên tới hơn 800 triệu nhân dân tệ (129 triệu USD) tính theo giá trị quy đổi thời điểm đó. Ngay sau khi kết luận được đưa ra, Phạm Băng Băng đăng tải một bức thư xin lỗi trên mạng xã hội Weibo. Trong thư, cô thừa nhận sai sót, gửi lời xin lỗi đến người hâm mộ, đến công chúng và khẳng định sẽ chấp hành đầy đủ mọi yêu cầu của pháp luật. “Không có Phạm Băng Băng nếu không có sự ủng hộ của đất nước và nhân dân”, cô viết như một lời bày tỏ sự biết ơn lẫn sự hối lỗi sâu sắc.
Tuy nhiên, một lời xin lỗi dẫu chân thành cũng không đủ để đưa hình ảnh của Băng Băng trở lại như xưa. Trong mắt nhiều khán giả, người phụ nữ từng là biểu tượng của thành công và sự tỏa sáng đã đánh mất đi sự trong sạch vốn được kỳ vọng ở một nghệ sĩ. Hàng loạt hợp đồng quảng cáo, lời mời tham dự sự kiện, các dự án điện ảnh, tất cả đồng loạt rút lại hoặc tạm ngừng. Sự biến mất khỏi màn ảnh không còn là sự lựa chọn của cô, mà trở thành hệ quả từ một cú ngã khó gượng dậy. Người ta bắt đầu nhắc đến Phạm Băng Băng với vụ việc thuế chấn động chứ không phải với tài năng của một nghệ sĩ như trước đây.
Sau khi hoàn thành nghĩa vụ tài chính với nhà nước, Phạm Băng Băng dần xuất hiện trở lại, dù thưa thớt và dè dặt hơn. Cô tham gia một số sự kiện, đóng góp trong vài dự án quốc tế, và vẫn nhận được sự ủng hộ từ một bộ phận khán giả trung thành. Nhưng rõ ràng hình ảnh “ngôi sao hoàn hảo” đã không thể khôi phục. Thay vào đó, Phạm Băng Băng giờ đây luôn xuất hiện trong tâm trí mọi người như một con người từng lầm lỡ, phải sống cùng với dư âm của quá khứ, dù vẫn khao khát cống hiến cho nghệ thuật.
Câu chuyện của Phạm Băng Băng phản ánh mối quan hệ mong manh giữa nghệ sĩ và công chúng. Khi một nghệ sĩ được tôn vinh như hình mẫu, sự kỳ vọng mà xã hội đặt lên vai họ vô cùng lớn. Chỉ một hành động sai lệch cũng có thể làm niềm tin lung lay, bởi công chúng luôn mong muốn người nghệ sĩ của mình không chỉ tài năng mà còn phải xứng đáng với sự yêu mến. Trường hợp của Phạm Băng Băng cho thấy niềm tin ấy quý giá đến mức một khi mất đi sẽ rất khó để lấy lại. Và đôi khi, không phải lỗi lầm quá lớn, mà chỉ cần một quyết định sai, một sự thiếu minh bạch cũng đủ để thay đổi vĩnh viễn cách nhìn của cả xã hội. Bởi thế mà người nghệ sĩ ngoài tài năng, sự cống hiến còn cần phải có trách nhiệm với công chúng và pháp luật. Hào quang có thể tỏa sáng rực rỡ, nhưng cũng có thể vụt tắt trong giây lát. Và chính sự tin cậy của công chúng mới là điều giúp một hình tượng nghệ sĩ đứng vững qua năm tháng.
Vân Quỳnh – Như Yến
