Hắn sinh vào mùa nước cường; con sông Duềnh trước ngõ nhà hắn như chỉ còn một bờ, sóng dờn dợn ánh lân quang. Hắn đã nhìn thấy bao nhiêu đêm sông Duềnh nước cường như thế, cho đến ngày vào bộ đội.
Sau chiến tranh hắn trở về nhà. Mỗi mẹ hắn chờ đợi hắn trong ngôi nhà nhỏ ẩm mốc và tĩnh lặng. Rồi hắn cưới vợ. Vợ hắn đã luống tuổi, có đôi mắt đen và buồn, ở bên tê sông Duềnh. Xưa có cái cầu gỗ ba nhịp nối hai bờ, người bên này và bên tê sông qua lại như trong một làng, một xã. Đến năm nào đó có một người đàn bà lên giữa cầu nhảy xuống sông, rồi thì liên tục năm nào cũng vậy, cứ mùa mưa đến lại có người trong làng hoặc người nơi nào đó lên cầu nhảy sông tự tử. Dân làng bảo, có ma ám, họ phá cầu lấy gỗ bán cho dân thợ mộc trên phố huyện. Đám cưới hắn phải qua sông bằng thuyền, chín con thuyền gỗ. Mẹ hắn mãn nguyện, bà bỏ vợ chồng hắn về cõi âm gian. Bà đi vào một đêm mưa sập sìu.
Sau lễ Đại tường mẹ, vợ hắn biến mất. Đêm ấy cũng mưa sập sìu, chớp dây thả chân xuống sông Duềnh, mặt sông như hư, như thực nhâm nhi ánh lân quang xanh. Nhiều ngày hắn và người bà con họ hàng ngược, xuôi dọc sông Duềnh tìm vợ hắn nhưng không thấy tăm hơi. Ngày liền đêm, hắn như bị cầm tù trong sự trống vắng và cảm giác cô đơn. Rồi thì nguôi ngoai dần. Hắn lại dắt cái xe máy cũ ra đường. Một đêm hắn vào ga tàu khi sân ga đã vắng, gió lùa xào xạc rác rưỡi trên mặt đất trống trải nồng nặc mùi cống rãnh. Hắn định quay về, nhưng có cái gì đấy cứ lởn vởn trong đầu và trong lòng thì cứ thắc thỏm, không yên. Bỗng nhiên hắn thấy một bóng đen lù lù tiến về phia mình rồi sững lại trước mặt hắn, cách một tầm tay với. Bấy giờ mưa phùn giăng giăng, còn chếch trên đỉnh đầu mặt trăng nhợt nhạt lúc ẩn, lúc hiện sau làn mây xám. Cái bóng đen ấy là một người đàn ông khẳng khiu mặc bộ áo quần màu đen rộng thùng thình, không nhìn rõ mặt mũi vì cái mũ vải sập thấp xuống mẳt và cổ áo dựng cao tận mũi. Đợi lâu chưa, người áo đen hỏi, như đã từng quen biết hắn. Hắn nói, tôi đâu có đợi ông. Người áo đen cười khành khạch. Con khỉ, hắn lẩm bẩm, có đi thì một câu cho xong. Người áo đen không đáp mà hỏi, mấy giờ rồi, giọng nghe như tiếng vọng. Hắn sờ lên túi áo ngực, rồi rụt nhanh tay về. Cái đồng hồ quả quýt đã cùng vợ hắn biến mất vào cái đêm mưa thế gian sụt sùi nọ. Hắn xòe bàn tay xoa mặt nói, đếch biết và quay mặt để tránh làn hơi lạnh phả ra từ người áo đen. Mấy giờ, tiếng nói vọng ra từ bóng đen. Lằng nhằng, có đi không, hắn cáu kỉnh quay xe nửa vòng. Đi chứ, về núi Đà Linh. Núi Đà Linh, hắn nghĩ, là dãy núi đá vôi hoang vắng nằm cạnh cửa sông Duềnh đổ ra biển, chỗ trú ngụ của chồn cáo, dơi, chim chóc và những câu chuyện rờn rợn về ma quỷ. Hồi chiến tranh Đà Linh làm trạm dừng chân của bộ đội trước khi vào đường mòn Trường Sơn. Sau này người ta xây dựng một nghĩa trang liệt sỹ bên tê sông ngoảnh nhìn núi Đà Linh. Hắn nghĩ và bỗng thấy lòng bất an, rồi hỏi ông từ đâu đến đây. Trên rừng, người áo đen đáp kèm theo tiếng thở dài, lập tức một làn hơi lạnh buốt theo tiếng thở dài ấy vuốt lên mặt, lan xuống cổ, tràn vào vòm ngực hắn. Hắn rùng mình, nói đêm tối, không đi được. Mấy tia sáng trắng nhởn loé ra từ miệng người áo đen. Việc trọng, phải đến đấy lúc 1 giờ 9 phút, giọng nói không có vẻ gì là nài nỉ, nhờ vả; thậm chí như mệnh lệnh. Tay nắm chặt vào ghi đông xe, hắn nhìn thật gần khuôn mặt người khách. Vẫn chỉ thấy những vệt ghồ ghề đen… Bất giác một cơn run lan dọc xương sống hắn . Hắn thò ngón tay vào mũ gãi đầu và buông giọng, về đâu. Người áo đen sẵng, đã nói một lần là về núi Đà Linh. Hắn lẩm bẩm, đêm có ai dám đến chốn ấy…
Người áo đen ngửa mặt lên trời nói, âm…dương…nghiệp quả. Hắn chẳng biết ông ta rối rắm những âm, dương với nghiệp quả là cái gì. Hắn chưa dứt ý nghĩ thì người áo đen đã ngồi trên yên xe, đôi chân đi giày vải cũ kỹ đặt đúng trên thanh đỡ. Hắn vội vã vặn ga, giẫm cần số. Ánh đèn pha phát ra một luồng sáng trắng dọc mặt đường nhựa loang loáng nước. Trời đất u ám, mỗi mặt trăng thì đã khuất trong mây. Hắn nói, cốt tỏ chút thân thiện, nghe giọng lưỡi ông cứ như ông là sư sãi ở chùa chiền nào đó. Người áo đen nói chậm, bộ đội về sau bảy lăm, thất nghiệp, chài lưới, cứu vớt người trôi sông đời trĩu nặng nghiệp quả của kẻ này, duyên nghiệp của người kia. Gió đánh giọng ông ta tan hút vào màn đêm. Hắn quay đầu về phía sau lắp bắp, ông vừa nói vớt người chết à? Người áo đen tắc lưỡi, phận người vốn mỏng. Kẻ tự tử vì tình vỡ, kẻ bị dối lừa, lại có loại phẫn uất vì bất công, độc ác. ..Vô số người với đồ vật như thứ căn cước nơi cõi trần nhốn nháo theo xuống cõi âm….Hắn vội vã hỏi thứ ông gọi là căn cước người chết mang theo ấy là cái gì… Hắn không nói hết câu vì bánh xe vấp phải một tảng đá trên đường, chao đảo. Tiếp đó một quãng dài, cả hai im lặng. Bất giác, hắn cất tiếng hỏi, nhà ông ở núi Đà Linh à? Người áo đen nói vẻ buồn, làm gì có nhà. Hắn lại hỏi, còn vợ con? Không… giọng người áo đen nghe như tiếng vọng. Đếch hiểu ra làm sao, hắn nghĩ, chốn Đà Linh ấy không người, chỉ mỗi ma, ma già, ma trẻ, ma lành, ma dữ, ma cũ, ma mới…Người áo đen như đọc được suy nghĩ của hắn, nói người và vong, vong cũng là người đấy. Hắn ngoảnh đầu về phía sau hỏi, ông là người ở với vong, hay ông là vong…? A di đà…Duyên kiếp…, người áo đen kéo dài giọng như tụng kinh. Máy xe khặt khừ, nó đang đi dưới chân một ngọn đồi trọc. Gió xoáy bên vành tai, mồ hôi tràn vào mắt hắn cay xè. Phía trước, trong bóng đêm đùng đục sừng sững một dãy núi. Nhỏn cao nhất chọc thẳng vào đám mây đen lùng nhùng. Đường viền mào núi khập khểnh loé lên nhưng tia sáng màu thiếc. Sỏi lạo xạo dưới bánh xe. Chốc chốc một viên sỏi bất ngờ bật “tách” vào yếm nhựa. Hai bên đường loi phoi những ngọn cây trơ trụi trong sương đêm dày đặc. Hắn đã thấy rõ những hình thù kỳ dị, chắc là đá và cây dại trên sườn núi. Đây đó những mảnh đen lạ lùng bay lượn chập chờn và nghe tiếng cú rúc rờn rợn. Rẽ phải, người áo đen nói. Hăn bẻ lái. Xe men theo lối mòn nhỏ ngoằn ngoèo giữa bãi lau, hắn nhận biết nhờ những vệt hoa trắng lờ nhờ. Một con chim nghe động bay vụt lên, vỗ cánh thảng thốt. Hắn giật mình, ớn lạnh. Xe loạng quạng. Người áo đen hét, đường gần sông. Hắn hỏi nhanh, sông ở đâu? Người áo đen nói, đừng nhìn bằng hai con mắt. Hắn thì thào, không nhìn bằng hai con mắt thì nhìn bằng cái đ…gì? Người áo đen vỗ mạnh vào vai hắn, nói dừng xe. Hắn giẫm phanh. Bánh xe cụng vào những thanh gỗ dẹt đan cài vào nhau như một cánh cửa. Phía sau nó là một khoảng trống. Cuối khoảng trống là vách núi chỗ sẫm đen, chỗ trắng nhợt, sừng sững. Bỗng nghe tiếng bước chân vang lên trong vách núi, nhưng không thấy bóng người. Người áo đen như một cái bóng rời yên xe, lấy trong túi quần ra cái gì đấy đưa lên mắt nhìn rồi vượt nhanh qua hắn. Hắn thoáng nghe ông ta lầm rầm, sắp sang giờ Tý. Hắn ngửng nhìn trời. Trời mù mịt sương. Mặt trăng vàng úa, nhợt nhạt hắn nom thấy lúc ở trên sân ga khuất lấp sau mây đen. Như một phản xạ, hắn áp tay lên túi áo ngực. Tim hắn đập thình thịch. Hắn không còn đồng hồ. Đã từ lâu hắn không có đồng hồ. Sương mù từ đâu đó bốc lên rồi trườn ra chỗ hắn đứng. Một phút, hai phút không thấy người áo đen xuất hiện. Người hay ma? Ta cần tiền, tiền công. Lấy xong tiền là phắn, mặc kệ người với lại ma… Hắn nghĩ nhanh, rồi dắt xe vào bãi trống, đằng trước là những bậc đá dẫn vào một hang động sâu hút. Hấn tò mò nhìn quanh. Người áo đen đi vào hang, nhẹ như làn gió, rồi mất hút trong sương mù và bóng đêm. Hắn nghe rõ ông ta nói với ai đó, ở đâu đó, đã đưa được hắn đến, trời tối, đường gập ghềnh không đi nhanh được nhưng vẫn còn kịp…Bất ngờ những mảnh lửa hình lá cây quét trên vòm hang. Hắn thấy một người con gái đứng bên vách đá, mỏng tang và trắng một cách lạ lùng. Người ấy nhìn hắn, ánh mắt xoáy vào ngực hắn, buốt lạnh. Không phải, không phải, không phải, tâm thức hắn kêu lên. Ánh lửa vụt tắt và cái bóng trắng dặt dẹo đi men theo vách đá rồi biến mất vào đá nhẹ như làn hơi. Người áo đen đến bên hắn nói, khách dưới sông lên. Hắn như bị trời trồng, tâm trí hoảng loạn. Trên vách đá nghiêng nghiêng có một khoảng trống và một lối đi giữa những tảng đá hình thù kỳ dị. Cuối lối đi là khối sương mù màu nước gạo đang chậm chạp tan loãng, lộ dần khúc sông nước chảy xiết, những lườn sóng đuổi nhau bắn tung vào sương mù vô vàn tia lân quang xanh. Xa hơn, bên tê sông, nơi nghĩa trang, lơ lửng mấy đốm sáng vàng ệch. Hắn bấm các ngón tay vào nhau kìm nén cơn sợ hãi, đi thụt lùi ra cửa hang. Người áo đen đặt bàn tay lên vai hắn nói, đứng lại. Hắn run rẩy nói, tôi cần về, đường xa… Người áo đen nhếch môi nói, chờ, răng cửa lại loé những tia sáng trắng nhởn. Ông ta uôm khuôn mặt ngang dọc những sẹo sát mặt hắn, rồi ngoảnh về phía sau, giọng âm âm, hắn hỏi mấy giờ rồi? Có một vệt trắng lướt trong bóng đêm và chỗ ấy vang lên chuỗi âm thanh giống như tiếng người, nhưng không nghe rõ lời. Hắn ríu lưỡi, tao có hỏi giờ đâu, tao không hỏi giờ. Người áo đen nói, giọng âm u, vẫn như xưa, thời trong rừng. Đột ngột vút lên tiếng cười lanh lảnh, rờn rợn ở lối ra sông. Hắn rùng mình. Một cái gì đó chạy rần rật trong đầu. Hắn vội vàng nhảy qua mấy bậc đá, sấp ngửa chạy đến nơi để xe máy. Hắn chồm lên yên xe, giẫm cần số, vặn hết tay ga, cái xe tội nghiệp hực lên từng cơn. Nó lao vào bóng đêm. Đến con dốc lên quãng đường men theo chân ngọn đồi trọc, máy xe lịm đi. Đáng ra phải tiến về phía trước thì nó lại thụt lùi. Hắn nhảy xuống khỏi xe, một tay cầm ghi đông, một tay nắm thành yên dồn sức đẩy. Xe tiến một tầm tay, hắn nhấc chân, như có ma quỷ nào níu kéo, nó lại lùi về chỗ cũ. Cứ thế, tựa hồ hắn không tiến thêm được tấc nào. Gần như tuyệt vọng, hắn mặc cho xe trôi. Rốt cuộc hắn trở lại chân dốc rẽ ngoặc vào hang đá. Người áo đen như từ trên trời rơi xuống, những ngón tay dài quặp xuống vai hắn và nói, chờ đến 1 giờ 9 phút, ta cùng về. Nói xong thì móc đâu đó trong ngực ra một vật tròn dẹt như cái bánh trôi mẹ hắn làm để cúng vong hồn đêm rằm tháng Bảy. Có cái gì đó nổ tung trong lồng ngực hấn, rồi những lưỡi lửa quét qua mớ ký ức hỗn độn, bết bát trong đầu…. Cái đồng hồ quả quýt, mặt trong nắp đậy có ảnh anh ấy và cô gái áo trắng. Kim đồng hồ dừng lại ở 1 giờ 9 phút lúc nào? Lúc anh ấy trao đồng hồ cho hắn và dặn hắn đưa tận tay người yêu của anh ấy bên kia sông Duềnh? 1 giờ 9 phút, lúc anh ấy lên cao điểm 453? Lúc vợ hắn cùng cái đồng hồ chìm xuống sông Duềnh nhâm nhi ánh hồ quang xanh lạnh? 1 giờ…9 phút…
Hắn ôm đầu, chung quanh hắn sương mù đùng đục, lạnh lẽo từng lớp chồng lên nhau trườn theo vách đá trong tiếng gió ràn rạt, rú rít, khoan xoáy.. . Bỗng im sững. Hắn nhìn thấy người áo đen và cô gái áo trắng đứng trên con thuyền dập dềnh qua sông về phía nghĩa trang, nơi đang lơ lửng những đốm sáng vàng.
Đức Ban
(Bài đăng trên Tạp chí Sông Lam, Số 7/2020)
