Ngày 11/9, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính ký Quyết định số 1959/QĐ-TTg, công nhận Di tích lịch sử gắn với phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh (1930 – 1931) tại Nghệ An là một trong bốn Di tích quốc gia đặc biệt đợt 18, năm 2025.
Theo quyết định, quần thể Di tích Xô viết Nghệ Tĩnh bao gồm 9 địa điểm đã được xếp hạng di tích cấp quốc gia, gắn với những mốc son lịch sử của cao trào cách mạng, gồm:
– Ngã ba Bến Thủy: Địa điểm đấu tranh của công nông ngày 1/5/1930 (năm 1930, địa điểm này thuộc làng Yên Dũng Hạ, tổng Yên Trường, thành phố Vinh – Bến Thủy. Hiện nay, di tích thuộc phường Trường Vinh, tỉnh Nghệ An).
– Đình Võ Liệt trụ sở của chính quyền Xô viết trong phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh, năm 1930 – 1931 (năm 1930, đình Võ Liệt thuộc xã Võ Liệt, tổng Võ Liệt, huyện Thanh Chương, phủ Anh Sơn. Hiện nay, di tích thuộc xã Kim Bảng, tỉnh Nghệ An).
– Nơi giặc Pháp tàn sát cuộc đấu tranh ngày 12/9/1930 (năm 1930, địa điểm này thuộc xã Thái Lão, huyện Hưng Nguyên, phủ Hưng Nguyên. Hiện nay, di tích thuộc xã Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An).
– Mộ các liệt sĩ Xô viết Nghệ Tĩnh hy sinh ngày 7/11/1930 (năm 1930, địa điểm này thuộc xã Tiên Lý, huyện Diễn Châu, phủ Diễn Châu. Hiện nay, di tích thuộc xã Diễn Châu, tỉnh Nghệ An).
– Nơi xử bắn 72 chiến sĩ Xô viết Nghệ Tĩnh (năm 1930, địa điểm này thuộc xã Vân Đội, tổng Vân Tụ, huyện Đông Thành, phủ Diễn Châu. Hiện nay, di tích thuộc xã Vân Tụ, tỉnh Nghệ An).
– Đình Tám Mái (năm 1930, di tích thuộc xã Quỳnh Thuận, huyện Quỳnh Lưu, phủ Diễn Châu, tỉnh Nghệ An. Hiện nay, di tích thuộc xã Quỳnh Phú, tỉnh Nghệ An).
– Đình Trung (năm 1930, di tích thuộc làng Yên Dũng Thượng, huyện Hưng Nguyên, phủ Hưng Nguyên. Hiện nay, di tích thuộc phường Trường Vinh, tỉnh Nghệ An).
– Đình Lương Sơn nơi thành lập chính quyền Xô viết Nghệ Tĩnh 1930 – 1931 (năm 1930, đình Lương Sơn thuộc làng Lương Sơn, tổng Đặng Sơn, huyện Lương Sơn, phủ Anh Sơn. Hiện nay, di tích thuộc xã Đô Lương, tỉnh Nghệ An.
– Cơ sở cách mạng thời kỳ Xô viết Nghệ Tĩnh năm 1931 – nhà cụ Vi Văn Khang (năm 1930, di tích thuộc mường Quạ, xã Môn Sơn, huyện Con Cuông, phủ Tương Dương, tỉnh Nghệ An. Hiện nay, di tích thuộc xã Môn Sơn, tỉnh Nghệ An).
Cùng với Nghệ An, ba di tích khác cũng được công nhận đợt này gồm: Mộ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc (Đồng Tháp), quần thể Tam Chúc và chùa Cổ Lễ (Ninh Bình).
Sự kiện diễn ra trong bối cảnh kỷ niệm 95 năm phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh và hướng tới 995 năm Danh xưng Nghệ An, mang ý nghĩa chính trị – văn hóa sâu sắc, khẳng định giá trị trường tồn của phong trào, đồng thời tri ân tinh thần bất khuất và ý chí kiên cường của các thế hệ cha ông.
Việc công nhận tạo cơ sở pháp lý để Nghệ An và các cơ quan chức năng triển khai bảo tồn, tu bổ, tôn tạo, gắn phát huy giá trị di tích với giáo dục truyền thống và phát triển du lịch – kinh tế – xã hội. Theo chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với địa phương tổ chức công bố, gắn bia, xây dựng phương án bảo tồn và phát huy giá trị di tích.
Bà Trần Thị Mỹ Hạnh – Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nghệ An nhấn mạnh: “Việc công nhận Di tích Xô viết Nghệ Tĩnh là niềm vinh dự, tự hào của Đảng bộ và nhân dân tỉnh. Đây không chỉ là sự ghi nhận giá trị lịch sử cách mạng mà còn mở ra cơ hội quảng bá, phát triển sản phẩm du lịch văn hóa – lịch sử. Chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp để bảo tồn, tôn tạo, lan tỏa tinh thần Xô viết Nghệ Tĩnh trong đời sống hôm nay.”
PV
