LTS: S.Rajaratnam thuộc thế hệ nhà văn gạo cội của Singapore. Ông là nhà hoạt động chính trị, từng là bộ trưởng ngoại giao. Tác phẩm của ông được in ra nhiều thứ tiếng. Truyện “Con hổ” nói về những định luật vĩnh cửu của cuộc sống, về sự gần gũi của con người với thiên nhiên. Văn của ông giàu chất thơ. Truyện ngắn “Con hổ” được dịch giả Thiên Việt dịch qua bản tiếng Nga
***
Phachima đắm mình trong dòng sông lạnh buốt, đục ngầu. Những dải nước dường như thoáng rực lên dưới ánh mặt trời đang tắt dần, nhẹ nhàng ôm lấy cơ thể nàng. Phachima tiến lại gần bờ, nơi nước chỉ ngập đến thắt lưng. Tấm xà rông ẩm ướt dán chặt vào cơ thể nâu bóng đầy đặn làm hằn rõ bộ ngực và cái bụng căng tròn của người phụ nữ thai nghén. Gương mặt có gò má cao, không vẻ u ám thường thấy ở những phụ nữ Thái Lan, cặp mắt đen tuyền phảng phất nỗi buồn dường như đang nhìn xoáy vào chính bản thân mình, nơi mà một cuộc sống mới đang bắt đầu cựa quậy.
Phachima lắc nhẹ đầu, xoã mớ tóc đen nhấp nhánh rồi hong nó trước làn gió nhẹ. Chỗ cô đứng là một khoảng đất nhỏ, được che phủ bằng những bụi cây và các cây đại thụ. Không một âm thanh nào có thể lọt ra khỏi đây. Trước mặt Phachima trải rộng tấm thảm cỏ xanh mướt, rậm rạp.
Buổi chiều thật yên tĩnh. Bầu không khí như ngừng lại, không chuyển động. Thỉnh thoảng vẳng lại tiếng kêu khàn khàn của bầy cò cô độc. Tiếng đập cánh hung dữ của lũ cú bị đánh thức. Tiếng sống vỗ oàm oạp và những con chuột đồng thi nhau ngụp lặn trong nước. Đâu đây xào xạc trong bụi cây, đám cỏ, tiếng động của một loài thú nhỏ nào đó. Mùi hoa đồng nội, mùi cỏ và mùi đầm lầy xông lên thơm ngát. Phachima đột ngột có cảm giác cô độc, như bị quên lãng, dường như cô đang sống trong thời kỳ hỗn mang tiền sử, khi mà trái đất còn tràn ngập đầm lầy cùng bầy thú dữ.
Vì vậy, tiếng gầm gừ nho nhỏ của con hổ mà Phachima bỗng nghe thấy chỉ làm tăng thêm ảo ảnh. Cho đến lúc con thú dữ rống lên, Phachima mới hiểu đó là thực tại. Cái đầu to tướng của nó nhô ra khỏi cỏ, nằm sát đất. U vai của nó cách cô gái khoảng 20 ácđơ. Mặt trời làm rõ ánh hung dữ trong cặp mắt vàng chăm chú. Đôi tai căng ra nghe ngóng. Con hổ quay đầu, khẽ gầm, lộ cái lưỡi đỏ hỏn với những chiếc răng vàng óng.
Phachima cứng người vì sợ hãi trước cái nhìn sáng loáng của con thú đang hướng về cô. Cô không dám nhúc nhích, đôi mắt dán chặt vào con thú. Con hổ, đến lượt mình, cũng lặng yên sửng sốt trước sự xuất hiện của con người.
Phachima nhìn con hổ với sự khủng khiếp. Con thú ngắm nhìn lại cô với dáng vẻ nghi ngờ. Tiếng gầm gừ nhỏ dần và nó không lộ ý đồ tấn công cô gái. Lát sau, con thú bớt để ý đến cô. Nhưng cái móng vuốt to lớn của nó cắm ngập sâu trong cỏ. Hình như không có điều gì làm con thú để ý, chỉ khi Phachima khẽ động đậy, lập tức nó căng thẳng trở lại. Cặp mắt con hổ không sáng long lanh lên nữa mà bỗng thoáng buồn bã u uẩn. Cô gái nhìn ra sự thay đổi cảm xúc của con thú.
Hoàng hôn từ từ buông xuống. Mọi vật mờ nhạt dần, bao phủ một màu xám xịt. Trời chuyển một cách rõ nét sang tối sầm. Từ mặt sóng cất lên một làn sương khói kéo dài lê thê đến sát bờ. Lão ve sầu kêu đinh tai và vẳng tiếng rít của bầy dơi báo tin màn đêm đang xuống.
Sau này, Phachima nhớ lại, lúc đó một cảm giác mệt lử xâm chiếm toàn bộ cơ thể. Cô run rẩy vì đói và suy sụp tinh thần. Con hổ không hề có ý định bỏ đi. Người thiếu phụ đặt tay lên bụng và cảm giác về một cơ thể sống đang tồn tại giãy đạp bên trong. Điều đó dẫn cô đến một quyết định không thể kiềm chế nổi là phải chạy trốn.
Phachima chăm chú nhìn con hổ đang dần dần lẫn vào bóng đêm và cảm thấy nó đang bắt đầu rời mắt khỏi cô. Cô gái chờ đợi, toàn thân căng ra, tràn ngập một sức lực chưa từng có. Bất ngờ, bằng một chuyển động tuyệt vọng, Phachima ngụp xuống và lặn cho tới sát đáy. Cô gái bơi tới bờ đối diện, nơi có các làng nhỏ, và chỉ ngoi lên khi cảm thấy phổi sắp nổ tung vì thiếu không khí. Ở khoảng giữa con sông, cô gái đánh mất phương hướng, nhưng khi nghe tiếng gầm gừ cô cảm thấy sợ hãi hơn khi ở bên con hổ. Cô bơi như điên cuồng bằng cả chân và tay cho đến khi nhìn thấy những ánh đèn nhấp nháy trong làng.
Sau đó, bà mự Phachima đã tô điểm thêm nhiều chi tiết ly kỳ rùng rợn vào câu chuyện, sự kinh hoàng bao trùm khắp làng. Những người đàn bà ôm chặt con vào lòng, chốt tất cả các cánh cổng và gào lên ầm ĩ rằng cánh đàn ông cần phải làm điều gì đó với con hổ giết người. Trai tráng trong làng còn mải mê chăn dắt lũ dê, bò, còn người người già ngồi chậm rãi nhai trầu và cố tìm hiểu tầm quan trọng của câu chuyện.
Phachima mệt lử nằm trên cái chiếu lúc các bô lão trong làng kéo theo đám đông hiếu kỳ đến tìm cô. Họ muốn biết cụ thể địa điểm con hổ xuất hiện. Bà mẹ cô lại có dịp thêm thắt kể lể về những chi tiết của cuộc gặp gỡ giữa con gái mình với “ông ba mươi”.
Một cụ già với vẻ cương quyết của mình đã làm bà phải im miệng. Sau đó, ông ta bắt đầu hỏi Phachima. Cô gái trả lời ông một cách không hào hứng. Không hiểu sao cô không muốn con hổ bị bắt và giết chết. Cụ già cau mày. Thánh Ala!- Bà già thốt lên để lôi kéo sự chú ý- chính Thánh Ala bằng sự dịu dàng của mình đã cứu con gái tôi ra khỏi móng vuốt “ông ba mươi”. Nói rồi, bà giơ hai cánh tay nhăn nheo nâu nhám lên trời. Ông già nhún vai.
– Cứ cho là như vậy đi – Ông ta nói – nhưng lần sau Ala có thể không có sự dịu dàng đó nữa. Không hay ho gì khi có một con hổ thèm thịt người rình rập quanh làng. Để giữ an toàn cho phụ nữ và trẻ nhỏ, chúng ta cần giết chết nó càng nhanh càng tốt.
Ông già nhìn những người đàn ông đang trầm lặng và căng thẳng. Mỗi người trong họ đều biết rõ nguy hiểm như thế nào khi đi săn hổ vào ban đêm, đặc biệt ở bãi cỏ, nơi nó ưu thế hơn về tấn công nhanh và không phát ra tiếng động.
– Thế nào? – Người già hỏi.
Đám đàn ông im lặng, dán mắt xuống nền nhà. Mặt cau lại, cụ già chuẩn bị mắng lũ đàn ông vì sự hèn đớn của họ thì Mamút với khẩu súng trên vai bước vào. Gương mặt chàng trai đỏ rực vì bị kích động.
– Cháu nghe tin Phachima suýt bị hổ vồ, đúng không ạ? – Anh ta sốt ruột hỏi.
Trong khi ông già kể một cách ngắn gọn về câu chuyện, Mamút mân mê khẩu súng hai nòng với sự nôn nóng của khát vọng săn bắn bị đánh thức.
– Cụ đã kể xong rồi – Mamút nói – cần phải suy nghĩ về phụ nữ và trẻ em. Họ thật đáng thương và không thể rời nhà nửa bước. Nghĩa vụ của đàn ông chúng ta là phải bảo vệ họ. Ai sẽ đi với tôi? Tôi sẽ không phải là con trai của mẹ tôi nếu không mang xác nó về trước lúc bình minh. Nhưng tôi cần trợ thủ.
Sau phút dao động, chừng một chục đàn ông bị kích thích bởi những lời lẽ của Mamút và vinh quang của người thiện xạ, đã đồng ý ra đi.
– Tuyệt! – Mamút thốt lên- Tôi biết là các anh không phản bội tôi.
Đám đàn ông ra đi.
– Hãy nghe này, con gái – Mẹ Phachima nói khi khép cửa – Thằng Mamút này cũng dã man không kém con hổ.
Phachima ngồi trên chiếu và ngắm trăng qua khung cửa sổ hẹp. Mặt trăng bị những chiếc lá cọ rung rinh cắt thành từng thỏi bạc. Xung quanh tràn ngập một thứ ánh sáng dịu dàng huyền diệu. Những người đàn ông gọi nhau bằng tiếng thầm thì lo lắng. Họ đã kết thúc công việc chuẩn bị cho chuyến đi săn. Phachima rầu rĩ nhìn theo họ. Thoáng cái, đám đàn ông mất hút, chỉ còn cây cối xám xịt với tiếng rì rào của đám lá sau từng trận gió. Phải căng tai ra, Phachima mới nghe thấy tiếng sóng vỗ nhè nhẹ xa vời của dòng sông.
Con hổ mà Phachima suy nghĩ suốt từ chiều tối giờ nó đang ở đâu đó. Thật là tốt nếu nó bỏ đi xa và những người đi săn không theo kịp.
– Ôi, Ala!- bà mẹ lẩm bẩm khi bỏ hạnh đào vào cối giã – Đêm nay là đêm của chết chóc. Hãy thử nghĩ về những người đang lần mò săn bắn con mãnh thú trong bóng tối. Nó ranh ma bằng một trăm con cáo và có thể xác định chính xác khoảng cách trong bóng tối. Rồi con sẽ thấy, chưa hết đêm, trong xóm sẽ có tiếng khóc người chết.
– Cũng có thể không cần động chạm đến con thú – Phachima vừa không nói, không rời cửa sổ
– Mày nói vớ vẩn cái gì thế? – Bà già càu nhàu – cần phải giết nó trước khi nó cắn chết chúng ta. Đành phải vậy.
– Có thể nó sẽ bỏ đi.
– Nếu con hổ vào gần làng thì nó sẽ chẳng đi đâu cả khi chưa thực hiện được ý định – Bà già lẩm bẩm – Ai mà chẳng biết hổ hay ăn thịt người, thường luẩn quẩn gần làng.
– Nhưng con hổ này không thuộc loại ăn thịt người – Phachima bác lại.
Bà già không nói, chỉ khịt khịt mũi một cách khinh bỉ.
– Con hổ chỉ cách con có 20 ácđơ và rất dễ vồ con – Phachima nhận xét – Nhưng nó đã không làm gì cả. Tại sao? Mẹ có thể giải thích điều đó không? Con và nó đã theo dõi nhau. Lúc đầu, mắt nó cứ rực lên, rồi sau đó trở thành hiền lành và buồn bã. Nó nhìn con chẳng có vẻ gì là hung ác.
– Đấy, con đang nói những điều ngu xuẩn hệt như bố con ngày xưa – Bà mẹ tức giận rũ mạnh hồ đào – ông ấy tin rằng gió hát khe khẽ những bài ca. Lạy trời tha tội cho con những ngày con sống, ông ấy giống hệt một tay đại gàn.
Phachima cau có nhìn qua cửa sổ và nghe ngóng. Làng xóm bao trùm một không khí im lặng đến ngột thở.
Cô gái nhìn vào đêm tối sâu thẳm, cố gắng nghe thấy âm thanh nào đó. Trái tim cùng chung nhịp với tiếng chày trong xóm. Bỗng nhiên, trong người cô gái nhói lên cơn đau. Cô ôm chặt lấy bụng.
– Con làm sao thế, Phachima?- Bà mẹ hỏi.
– Không, có sao đâu- Cô gái khẽ đáp.
– Ra khỏi chỗ gió lùa và nằm xuống!
Phachima cảm thấy cơn đau lúc tăng lúc giảm. Cô nhắm mắt lại và một lần nữa thấy con hổ xuất hiện trước mặt. Cặp mắt nó thoạt tiên đỏ ngầu máu lóng lánh rồi sau đó trở nên mệt mỏi, yên ả, thoáng buồn bã.
Bỗng một tiếng súng vang lên. Tiếng nữa, Phachima rùng mình như chính cô bị bắn. Tiếng kêu của con thú giãy chết khá lâu, trong một vài giây làm cô gái tê liệt. Cô dường như muốn trả lời lại tiếng kêu cứu đó. Gương mặt Phachima căng thẳng vì cơn đau, cơ thể và mồ hôi. Từ lồng ngực phát ra tiếng rên rỉ.
– Ôi giời! – Bà mẹ kêu lên – Con ốm à? Sao thế? Đi nằm ngay.
– Mẹ, con chuyển dạ – Phachima thở ra, thều thào. Bà mẹ dìu đứa con ra chiếu, bắt nằm xuống.
– Thật là chọn đúng lúc để đẻ – Bà mẹ lo lắng lẩm bẩm – Con cứ nằm đấy để mẹ đi nấy nước nóng. Chưa cần gọi bà đỡ làm gì khi bọn đàn ông còn chưa trở về.
Phachima nằm thiêm thiếp trên chiếu, mắt nhắm nghiền. Bà mẹ đun nước và lẩm bẩm gì đó.
– Nghe này – bỗng bà cụ bảo – Hình như mọi người đang trở về. Tao nghe thấy giọng họ.
Trong làng văng vẳng tiếng thì thào băn khoăn của đàn ông và đàn bà. Bà già cẩn thận hé cửa, giọng ai đó.
– Mamút cừ lắm, bác ơi! – Một chú bé chạy vọt vào nhà – Anh ấy đã giết được con hổ rồi. Họ đang khênh nó về đây. Nó khóc lắm, chống cự đến ghê! Trúng hai phát vẫn sống, sau đó, người ta phải đâm chết nó bằng dao và mác.
Phachima chăm chú nhìn chú bé. Bà già không giấu được vẻ nôn nóng.
– Rồi sao nữa?
– Khi giết con hổ xong, người ta nghe tiếng kêu nho nhỏ meo meo gần đấy. Soi đèn lên, hoá ra là ba con hổ con, bé tí tẹo, chưa mở mắt. Mamút bảo hổ con bán rất được giá, Phachima bắt đầu rên rỉ vì cơn đau. Trán lấm tấm mồ hôi.
– Mẹ!- Cô thét lên quằn quại!
Bà già đẩy chú bé về phía cửa:
– Chạy đi gọi bà đỡ mau!
Đứa bé trố mắt, kêu ối chà, ngạc nhiên, rồi chạy vụt đi gọi bà đỡ.
S.Rajaratnam (Singapore)
Nguyễn Thiên Việt (dịch)
(Truyện đăng trên Tạp chí Sông Lam, Số 6/Bộ mới/2020)
